PAPA KLEMENTI XI – GJON FRANÇESK ALBANI (LAÇI)
Nga Kurbini kanë dalë
figura të shquara ku më i madhi prej tyre, me famë botërore sikundër Gjergj
Kastriot Skënderbeu dhe nënë Tereza është PAPA KLEMENTI XI
– GJON FRANÇESK ALBANI (LAÇI). Sipas disa studimeve ku veçohet ai i Engjëll
Sedajt botuar në vitin 1998, theksohet:
familja urbinate Albani e ka prejardhjen nga dy emigrantë shqiptarë, Gjergji e
Filipi, dy djemtë e Mhill Laçit, dikur luftëtarë nën urdhërat e Gjergj
Kastriotit-Skënderbeut. Aty, me nismën e Altobellit, të birit të Gjergjit,
ndërruan mbiemrin e babait (Laçi, italisht de’ Lazio) në Albanesi.
Në favor të tezës së Sedajt se origjina e kësaj familjeje është nga Laçi i
Kurbinit nuk është përmendja thjesht e toponimit Laç, sikurse kanë vërejtur
studiuesit e deritashëm, por fakti se në regjistrin kadastral osman të vitit
1467, në Timaret e vilajetit të
Dimitri Gjonimës, konkretisht në fshatin Shillaz [Shullaz], del një familjar me
emrin Pjeter Laçi. (Foto imazh nga arshiva se shtetit per regjistrimin e
popullsise qe kishin detyrime taksash ne vitin 1467 në krahinen e Kurbinit):
Prej këtej rezulton se origjina e Papa Klementit
XI-Gjon Françesk Albani (Laçi) është nga Kurbini.
Lidhur me disa pretendime të tjera që origjina e Papa Klementit të XI është nga Kelmendi
apo Kosova, nuk paraqitet asnjë provë ku në këto krahina shqiptare në vitet
1400-1500 të kenë banuar familje me mbiemrin Laçi. Në kohën kur Papë për 21
vjet ishte Gjon Françesk Albani (Laçi) dhe njëkohësisht arkipeshkv i Durrësit
ishte Pjetër Zymaj, u arrit që më 20 prill 1711 në kuvendin e
Shën Pjetrit në Montorinos në Romë, nën drejtimin e misionarëve
françeskanë, hapet Katedra e parë e Gjuhës Shqipe, ndërkohë që në vitin 1703 u mbajt Kuvendi i Arbërit, ku përfaqësues i Kurbinit ishte At
Martin Gjonima.
Vlerësimi i figurës së Papa Klementit të XI (Gjon Françesk
Albani-Laçi) me origjinë nga Laçi i Kurbinit nëpërmjet ngritjes së një busti në
qendër të qytetit, por edhe në qendër të kryeqytetit, vendosja e emrit të tij
për ndonjë rrugë apo shesh, do të përbënte ndoshta një hap shumë të rëndësishëm
që nga ana e Papës së Vatikanit të merrej parasysh kërkesa e Kurbinasve dhe
intelektualëve të këtij rrethi
Ing. Medi Gazi
Laç, Kurbin